Archetypy marki w dzisiejszym marketingu

W dzisiejszym zglobalizowanym świecie, budowanie silnej marki staje się kluczowym elementem strategii marketingowej. Jednakże, aby zrozumieć, dlaczego pewne marki osiągają sukces, a inne nie, warto spojrzeć głębiej, aż do korzeni ludzkiej psychiki. W tym kontekście, archetypy marki stają się fascynującym obszarem badań, łącząc w sobie zarówno psychologię, jak i marketing. W niniejszym artykule zgłębimy temat osobowości marki, zanurzając się w źródła tej koncepcji, jakimi są archetypy osobowości zaproponowane przez samego Carla Junga.

Archetypy marki definicja

Rozpoczniemy od klarownej definicji pojęcia archetypów marki. Są to uniwersalne symbole i wzorce zachowań, głęboko zakorzenione w ludzkiej psychice, które stanowią podstawę budowy spójnego wizerunku i skutecznej komunikacji marki z odbiorcami. Zrozumienie, które archetypy dominują w kontekście danej marki, stanowi kluczowy element w kreowaniu spójnego wizerunku, który rezonuje z odbiorcami.

Wprowadzenie do teorii archetypów osobowości Carla Junga

Jednak aby w pełni zrozumieć, skąd bierze się siła archetypów marki, należy sięgnąć do teorii archetypów osobowości stworzonej przez Carla Junga, wybitnego psychologa głębi. Jung twierdził, że w psychice każdego człowieka istnieje zestaw fundamentalnych, powszechnie występujących wzorców myślowych, czyli archetypów. Te wzorce można odnaleźć nie tylko w marzeniach i mitologii, ale także w sposobie, w jaki postrzegamy świat i reagujemy na różne bodźce. Można w skrócie powiedzieć, że to nic innego jak uniwersalne, głęboko zakorzenione w naszej psychice modele pojmowania świata. 

Oto przykłady kilku z nich:
Bohater: Silna postać, gotowa pokonywać trudności i stawiać czoła wyzwaniom.
Czarodziej: Posiadacz tajemnej wiedzy lub umiejętności, który potrafi przemieniać rzeczywistość.
Dziewczyna/Dziewczynka z sąsiedztwa: Osoba dostępna, łagodna, przewidywalna, budząca zaufanie.
Mędrzec: Posiada głęboką mądrość, udzielający rad i prowadzący innych.

Jung twierdził, że te archetypy są uniwersalne, występują w różnych kulturach i mają swoje korzenie w kolektywnej ludzkiej świadomości. To właśnie te głęboko zakorzenione wzorce myślowe kształtują nasze marzenia i sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat i reagujemy na różnorodne bodźce.

Teraz, przyjrzymy się, w jaki sposób te archetypy osobowości wykorzystywane są w dzisiejszym marketingu do budowy silnych marek i skutecznej komunikacji z konsumentami.

Archetypy marki przykłady

Rozważmy markę Coca-Cola, która często analizowana była przez wielu ekspertów marketingu i odwołuje się do archetypu Radosnego Posłańca. Archetyp ten skupia się na przekazywaniu radości, energii i pozytywnych emocji. Kampanie Coca-Coli często przedstawiają sceny pełne uśmiechu, radości i wspólnego spędzania czasu, co buduje pozytywny obraz marki i skutecznie przyciąga konsumentów.

Innym przykładem może być marka Apple, która często identyfikuje się z archetypem Innowatora. Archetyp ten reprezentuje pragnienie odkrywania nowych ścieżek, tworzenia innowacyjnych rozwiązań i przewodzenia w zmieniającym się świecie. Kampanie Apple podkreślają nowoczesność, kreatywność i pionierski duch, co przyciąga klientów poszukujących nowatorskich produktów.

Jakie korzyści płyną ze stosowania archetypów w marketingu

Zrozumienie archetypów umożliwia markom budowanie spójnego wizerunku, który rezonuje z głębokimi potrzebami i wartościami konsumentów. Kiedy marka identyfikuje się z archetypem, który jest bliski odbiorcom, tworzy się silniejszy związek emocjonalny, co wpływa na lojalność klientów.

Potężna siła emocjonalna archetypów sprawia, że kampanie oparte na nich są bardziej zapadające w pamięć. Kiedy marka skutecznie używa archetypów, buduje silne skojarzenia emocjonalne, które sprawiają, że klienci łatwiej pamiętają markę w tłumie konkurencyjnych komunikatów marketingowych.

Kiedy klienci identyfikują się z archetypem marki, stają się bardziej skłonni do pozostania lojalnymi i regularnymi nabywcami. Marka staje się dla nich nie tylko dostawcą produktów czy usług, ale także częścią ich własnej historii.

Możliwe pułapki związane z nadużywaniem archetypów

Choć archetypy są potężnym narzędziem, nadużywanie ich może prowadzić do utraty autentyczności. Klienci są w stanie wychwycić sztuczność i przerysowanie, co może zaszkodzić wizerunkowi marki. Dlatego ważne jest, aby korzystać z archetypów z umiarem i autentycznością.

Historia marketingu zna przypadki nieudanych kampanii, gdzie marki nieprawidłowo zidentyfikowały się z archetypami, co doprowadziło do niezrozumienia i odrzucenia przez konsumentów. Dlatego kluczowe jest dokładne zrozumienie archetypów i ich znaczenia dla grupy docelowej.

Jednym z przykładów nieudanej kampanii związanej z nieprawidłowym zidentyfikowaniem się z archetypem jest historia New Coke, która miała miejsce w latach 80. XX wieku.

W 1985 roku Coca-Cola podjęła decyzję o wprowadzeniu nowej receptury swojego napoju, znanej jako New Coke. Wcześniejsza formuła Coca-Coli była jednym z najbardziej ikonicznych i rozpoznawalnych smaków na rynku, a marka zazwyczaj identyfikowała się z archetypem Radosnego Posłańca, przekazującego radość i pozytywne emocje.

Jednak decyzja o zmianie receptury napoju miała na celu konkurowanie z rosnącym sukcesem Pepsi, która zdobywała popularność wśród konsumentów. Nowa formuła miała być bardziej zbliżona do smaku Pepsi. To podejście było jednak sprzeczne z dotychczasowym archetypem Coca-Coli, który był ściśle związany z tradycją, autentycznością i nostalgią.

Reakcja konsumentów na New Coke była natychmiastowa i negatywna. Ludzie byli związani z oryginalnym smakiem i doświadczeniem z ich przeszłości, a zmiana była postrzegana jako zdrada i utrata autentyczności. W rezultacie Coca-Cola musiała szybko zareagować na te negatywne reakcje, przywracając oryginalną recepturę pod nazwą “Coca-Cola Classic”. Przykład ten ilustruje, jak nieprawidłowe zrozumienie archetypów i nagła zmiana ich interpretacji może prowadzić do niepowodzeń w marketingu.

Przyszłość archetypów w marketingu

Z biegiem czasu, wraz z ewolucją społeczeństwa, rola archetypów w marketingu może ulegać zmianom. Nowe pokolenia mogą tworzyć i redefiniować archetypy, co wymagać będzie od marek ciągłego dostosowywania się do zmieniających się potrzeb i oczekiwań konsumentów. Tylko w ten sposób będą w stanie utrzymać swoją aktualność i skuteczność w przekazywaniu wartości.

Marki powinny unikać sztywnego trzymania się jednego archetypu i być gotowe na eksperymentowanie z różnymi wzorcami w zależności od kampanii czy sytuacji rynkowej. Elastyczność w wykorzystywaniu archetypów pozwala lepiej dostosowywać się do różnorodnych oczekiwań i preferencji swojej grupy docelowej.

Dynamiczny charakter dzisiejszego marketingu skłania marki do eksperymentowania z nowymi koncepcjami i kierunkami. Przykłady takich eksperymentów to m.in. łączenie różnych archetypów w jednej kampanii, tworzenie narracji interaktywnych czy angażowanie konsumentów do współtworzenia historii marki.

Marki, które potrafią właściwie dostosować archetypy do zmieniających się realiów, mają szansę budować trwałe i wartościowe relacje z klientami w dzisiejszym zróżnicowanym i konkurencyjnym środowisku rynkowym.

Źródła

Archetypy i nieświadomość zbiorowa

Artykuł uaktualniony 3 miesiące